ارزیابی اعتبار شاخص نفوذ سوزن برای برآورد مقاومت فشاری برخی سنگ‌های رسوبی سازند قم، ایران مرکزی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشگاه بوعلی سینا

چکیده

در این مقاله، اعتبار شاخص نفوذ سوزن (NPI) حاصل ازآزمایش نفوذ سوزن، به منظور تخمین مقاومت فشاری تک محوری سنگ‌های رسوبی شامل ژیپس، مارن، سیلتستون و ماسه سنگ سازند قم ارزیابی‌شده‌است. کارایی شاخص نفوذ سوزن، با انجام آزمایش‌های نفوذ سوزن و مقاومت فشاری تک محوری با استفاده از آنالیز رگرسیونی و محاسبه شاخص‌های آماری مانند ضریب تعیین (R2)، جذر میانگین مربعات خطا (RMSE) و شاخص عملکرد (VAF) بررسی شد. بررسی‌های رگرسیونی، بین UCS و NPI ، یکبار برای ژیپس، مارن، سیلتستون و ماسه سنگ به صورت مجزا و یکبار برای تمامی سنگ ها انجام شد. نتایج برای تمامی سنگها به استثنای ماسه سنگها، بطور قابل توجهی معنا دار است. با توجه به اینکه شاخصNPI از نفوذ سوزن تا عمق 10 میلیمتری قشرسطحی سنگ بدست آمده است، نمی‌تواند نمایانگر ویژگی‌های ذاتی سنگ (مانند بافت و کانی‌شناسی و ...) باشد. ویژگیهای ذاتی مقاومت فشاری تک‌محوری سنگ را کنترل می‌کنند. از ترسیم نسبت UCS/NPI در مقابل مقاومت فشاری تک محوری و تحلیل رگرسیونی برای رفع این عدم اطمینان استفاده شد. این روش در مقایسه با روش مرسوم ترسیم "مقاومت فشاری تک محوری در مقابل شاخص نفوذ سوزن" ، نتایج قابل اطمینان-تری نشان داد. روابط استخراج شده، مطابقت خوبی با روابط پیشنهاد شده توسط سایر محققین دارد. افزون بر این، داده های کنترلی برای اطمینان ازصحت روابط بکار برده شد.

کلیدواژه‌ها