شیمی کانیها و تغییرات جرم عناصر در طی دگرسانی توده نفوذی پنج کوه (دامغان، ایران)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشکده علوم زمین، دانشگاه شاهرود، شاهرود، ایران

چکیده

دگرسان شده توده نفوذی بعد از ائوسن پنج کوه نشان می دهد که این
توده بعد از جایگیری و تبلور، به ترتیب تحت تاثیر دو دگرسانی
سدیک – کلسیک و پتاسیک قرار گرفته است. سنگهای سالم دارای
ترکیب سینیتی بوده و پلاژیوکلاز (لابرادوریت )، فلدسپار پتاسیک،
دیوپسید و بیوتیت ماگمایی کانیهای اصلی و منیتیت، اسفن و آپاتیت
Na-Ca کانیهای فرعی می باشند. سنگهایی که در معرض دگرسانی
قرار گرفته اند دارای ظاهری آبشویی شده بوده و به ترکیبی معادل
مونزونیت تبدیل شده اند. آلبیتی شدن حاشیه پلاژیوکلاز
اسکاپولیتی شدن شدید پلاژیوکلاز (ماریالیت ،(An10Ab85Or5)
و آلبیت با الگوی صفحه شطرنجی برخی از مه مترین (Ma97Me2
خصوصیات سنگهایی است که در معرض این نوع دگرسانی قرار
گرفته اند. همچنین منیتیت ماگمایی که در پیروکسن و بیوتیت در 
برگرفته شده است نیز تا اندازه ای کوچک و یا حذف شده است. از نظر
ساختاری این نوع دگرسانی با رگه و رگچه های حاوی مجموعه
کانیهای آلبیت، اسکاپولیت، آنالسیم، کلینوپیروکسن، اسفن و آپاتیت
کنترل شده است. پیروکسن در سیینیت، مونزونیت و همچنین
رگه های آلبیت – اسکاپولیت ترکیب یکسانی دارد (به طور میانگین،
این بدان معناست سیالات گرمابی تاثیری بر روی ؛(Wo48En38Fo12
ترکیب پیروکسن ماگمایی نداشته است . میانگین م حتوای ارتوز
تا Or بلورهای فلدسپار پتاسیم در سنگهای سالم و دگرسان شده از 90
تغییر می نماید . بر اساس نمودارهای بدست آمده از روش Or84
در طی این دگرسانی نسبتاً غیر متحرک بوده اند. REEs و Ti ، ایزوکن
تغییرات جرم محاسبه شده بسته به شدت دگرسانی از 10 تا 20
از دست رفته در K و Fe درصد تغییر می نماید. در مقابل، محتوای
این دگرسانی، سنگهای دیگر را تحت تاثیر قرار داده و موجب رخداد
دگرسانی پتاسیک شده است . سنگهای متاثر از این دگرسانی با
شواهدی از تبدیل پیروکسن ماگمایی و بیوتیت به بیوتیتهای تکه ای
(دارای پلی کروئیسم سبز تیره و اسفن دانه ریز ثانویه ) و همچنین
پلاژیوکلازهای احاطه شده با حلقه هایی از فلدسپار پتاسیم شناخته
می شوند.
 

کلیدواژه‌ها